نیازی نیست که یک مشکل دندانپزشکی رایج مانند آندربایت مانع لبخند زدن شما شود. این در حالی است که تعدادی از آندربایت‌ها مشکل ایجاد نمی‌کنند اما سایر آندربایت‌ها ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در غذا خوردن، صحبت کردن، درد در فک، سردرد و اختلالات انسدادی در هنگام خواب شوند. درمان صحیح آندربایت به شرایط و سن بیمار بستگی دارد. اما این درمان همیشه مستلزم کمک یک دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی است.
آندربایت چیست؟
آندربایت (underbite) شرایطی است که در آن دندان‌های پایینی به سمت جلو می‌آیند. طوری که در ظاهر به نظر می‌رسد که فک از دهان بیرون زده است. مشکل آندربایت می‌تواند خفیف یا شدید باشد که مستلزم درمان دندانپزشکی است. این در حالی است که دندان‌های پایینی که به سمت جلو هستند به ندرت خود به خود منظم می‌شوند. چون عوارض آندربایت شامل تنفس دهانی، مشکل در صحبت کردن و پوسیدگی دندان می‌شود. درمان اهمیت دارد.
علت آندربایت یا جلو بودن دندان و فک پایین چیست؟
علت آندربایت عمدتا ژنتیکی است. بدین معنی که جلو بودن دندان و فک پایین خود به خود اتفاق می‌افتد و معمولا قابل پیشگیری نیست. بیشتر دلایل قابل پیشگیری آندربایت شامل عادات دوران کودکی می‌شود که به دندان‌های در حال رشد رو به بیرون فشار می‌آورد.
دلایل احتمالی آندربایت شامل موارد زیر می‌شود:
- لیسیدن انگشت شست دست: کودکانی که انگشتان شست دستشان را می‌جوند به دندان‌های پایینی فشار بسیاری می‌آورند. زمانی که کودک در حال رشد است، فشار مداوم به دندان‌ها احتمالا منجر به مشکلاتی در رشد دندان‌های مستعد تغییر می‌شود.
- پستانک‌ها: استفاده از پستانک‌ها موردی است که بسیاری از والدین آن را ضروری می‌دانند. اما عاقلانه است که بچه ها را در سن مناسب از پستانک گرفت. پستانک‌ها به اندازه لیسیدن انگشت شست به دندان‌ها فشار می‌آورند.
- صدمات: ضربه بی محابا به فک می‌تواند منجر به ناهم‌ترازی دندان‌ها شود. صدمات ورزشی در نوجوانی یا بزرگسالی مسئله رایجی است که افراد را دچار مشکل اوربایت می‌کند. در صورت بروز صدمات، ممکن است به جراحی نیاز باشد.
شما می‌توانید از بروز بعضی از علل آندربایت جلوگیری کنید اما این کار برای دیگران غیر قابل اجتناب است. بنابراین افراد زیادی هستند که مبتلا به آندربایت، اوربایت و دیگر مشکلات دندانی هستند که قابل پیشگیری نیست. انتخاب‌های درمانی بستگی به علت و شدت جلو بودن دندان و فک پایین دارد.
علائم آندربایت چیست؟
علائم آندربایت معمولا مشخص است. شما می‌توانید روی صندلی دندانپزشکی متوجه آندربایت خفیف شوید و آندربایت‌های حاد در دهان بیشتر افراد قابل مشاهده است به خصوص زمانی که آن‌ها لبخند می‌زنند یا صحبت می‌کنند. فکی که بیرون زده است علامت اصلی قابل مشاهده آندربایت است.
علائم عمده جلو بودن دندان و فک پایین عبارتند از:
- درد: فک ناهم تراز می‌تواند درد یا ناراحتی خفیف ایجاد کند. ممکن است درد دائمی باشد و در طول زمان بیشتر شود یا درد در زمان خوردن و صحبت کردن شدیدتر شود. پوسیدگی دندان ناشی از آندربایت نیز باعث ایجاد درد می‌شود.
- مشکل در جویدن: اگر فک به طرز غیر معمولی ناهم تراز باشد می‌تواند برای فرد در هنگام جویدن مشکل ایجاد کند. لازم است دندان‌ها درهم گیر بیفتند تا به خوبی عمل کنند. بنابراین گاهی اوقات علائم آندربایت در زمان غذا خوردن مشخص تر هستند.
- مشکلات صحبت کردن: علامت مهم جلو بودن دندان و فک پایین مشکل در صحبت کردن است. با دندان‌هایی که در جای نامناسب قرار گرفته اند شکل دادن به دهان به طرز صحیح سخت‌تر است و همچنین ممکن است زبان به طرز نامطلوبی حرکت کند. مشکل در صحبت کردن برای کودکان علامت مهم خاصی است که می‌تواند والدین را درگیر مشکلات یادگیری در گفتار و مسائل مربوط به رشد یا آموختن ساده صحبت کردن به کودک کند. ممکن است علائم آندربایت خفیف نیز در یک فرد غیر قابل تشخیص باشد.
درمان آندربایت یا جلو بودن دندان و فک پایین
در ادامه روش های درمانی آندربایت خفیف، متوسط حاد و درمان های زیبایی جلو بودن دندان و فک پایین ذکر خواهد شد.
درمان آندربایت خفیف و متوسط
1. درباره سیم‌های ارتودنسی از متخصص ارتودنسی خود بپرسید.
سیم‌های ارتودنسی درمان رایجی برای بسیاری از مشکلات آندربایت هستند. مدت زمانی که شما به سیم‌های ارتودنسی نیاز دارید به شدت مشکل آندربایت شما بستگی خواهد داشت مانند همۀ مشکلات دندانی دیگری که ممکن است داشته باشید. با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی خود صحبت کنید تا در صورتی که ارتودنسی‌ها برای شما انتخاب خوبی هستند متوجه شوید.
ارتودنسی‌های فلزی معمولا برای درمان آندربایت‌ها استفاده می‌شوند اما ارتودنسی‌های شفاف مانند ارتودنسی‌های نامرئی ممکن است گزینه‌ای برای مشکلات آندربایت خفیف تا متوسط باشند. با متخصص ارتودنسی و متخصص بهداشت دهان و دندان خود صحبت کنید تا آن‌ها گزینه مناسبی را برای شما پیدا کنند.
2- درباره کشیدن دندان با دندانپزشک خود صحبت کنید.
کشیدن دندان نقطه شروعی برای درمان آندربایت در بزرگسالان است. خلاص شدن از شر زاویۀ فک دندان‌های به هم ریخته می‌تواند فشار کلی وارده بر دندان‌ها را کمتر کند و به دندان‌های باقیمانده اجازه دهد تا در جای درست خود قرار گیرند. این مرحله معمولا روند سریعی است که توسط دندانپزشک شما در مطب انجام می‌شود.
برای کشیدن دندان، دندانپزشک شما در ناحیه دندان از بی حسی موضعی استفاده خواهد کرد تا دندان بیرون کشیده شود. وقتی آن ناحیه بی حس شد دندانپزشکان از مجموعه ای از وسایل دندانپزشکی استفاده می‌کنند تا دندان را در جای خود لق کنند و آن را بیرون بکشند. بسته به نوع بی حسی، شما نباید به غیر از یک فشار خفیف چیز دیگری را احساس کنید.
3- اکسپندر فک بالا را به دقت بررسی کنید.
اکسپندرهای فک بالا معمولا در بالای دهان شما قرار می‌گیرند و با استفاده از دندان‌های آسیابی فک بالا در جای خود قرار داده می‌شوند. این ابزارهای مکانیکی به طور دائمی نصب می‌شوند که به تدریج کمک کنند تا فک پایینی در جای درست خود قرار گیرد.
- اکسپندر توسط متخصص ارتودنسی شما نصب می‌شود. پس از نصب اکسپندر، شما از یک کلید برای کنترل انبساط اکسپندر استفاده می‌کنید. کلید از یک دسته پلاستیکی و نوک فلزی ساخته شده است که در درون اکسپندر فرو می‌رود. متخصص ارتودنسی‌تان به شما نشان خواهد داد که چطور در هنگام نصب اکسپندر نوک فلزی کلید را در داخل اکسپندر فرو کنید و از کلید استفاده کنید.
- شما دائما با متخصص ارتودنسی خود ملاقات خواهید کرد تا اطمینان حاصل کنید که اوضاع خوب است.
- معمولا اکسپندرها به مدت سه تا شش ماه استفاده می‌شوند. ممکن است این اکسپندرها زمانی که برای اولین بار مورد استفاده قرار می‌گیرند کمی آزاردهنده باشند. اما بسیاری از افراد می‌گویند اکسپندرها از ارتودنسی‌ها راحت تر هستند.
درمان آندربایت‌های حاد
1- در هنگام خواب از چانه بند استفاده کنید.
چانه بندها ابزار جانبی ای هستند که جلو آمدن فک پایینی را محدود می‌کنند. این چانه بندها روی چانه هر فرد نصب می‌شوند و دور چانه بسته می‌شوند تا بندهایی را که از کنار به پشت سر می‌آیند به هم متصل کنند.
- چانه بندها معمولا فقط در بخشی از روز استفاده می‌شوند. این چانه بندها اغلب ممکن است فقط در زمان خوابیدن استفاده شوند.
- لازم است که چانه بندها توسط متخصص ارتودنسی شما تجویز و نصب شوند.
2- از فیس ماسک‌های دندانپزشکی استفاده کنید.
فیس ماسک‌های دندانپزشکی یا RFMها ابزارهای جانبی با پیشانی گیر، چانه گیر و نوار فلزی هستند که به ردیف بالایی دندان‌ها متصل می‌شوند. این وسیله توسط متخصص ارتودنسی تجویز می‌شود و در نیمی از روز استفاده می‌شود تا دندان‌های ردیف بالایی را در جای مناسب خود قرار دهد.
- RFMها به اندازۀ چانه گیر ها برای درمان آندربایت موثر هستند.
3- با دندانپزشک خود درباره درمان جراحی صحبت کنید.
- در موارد ابتلا به آندربایت حاد یا آندربایت در بیماران مسن تر ممکن است درمان جراحی لازم باشد. این جراحی در اصل توسط جراح دهان و دندان انجام می‌شود، اما این روند معمولا با مشورت در مطب دندانپزشک شما آغاز می‌شود تا در صورتی که شما واجد شرایط باشید متوجه شوند. چنانچه شما واجد شرایط باشید آن‌ها شما را به متخصص حوزه خودتان معرفی می‌کنند.
- ممکن است شما هم بخواهید با ارائه دهنده بیمه دندانپزشکی خود صحبت کنید تا متوجه شوید که چقدر از هزینه جراحی را تامین خواهد کرد.
- روند معمول برای درمان جراحی آندربایت شامل جدا کردن استخوان عقب فک و اصلاح آن می‌شود بنابراین دندان پایینی می‌تواند سرجای خود قرار گیرد.
- درمان جراحی ممکن است به عنوان درمان محض یا به عنوان درمان‌های دیگر انجام شود مانند کشیدن دندان یا ارتودنسی‌ها.
انجام درمان‌های زیبایی برای جلو بودن دندان و فک پایین
1- بهداشت دهان و دندان را خوب تمرین کنید.
جرم گیری دندان‌ها آندربایت را برطرف نمی‌کند اما جرم گیری دندان‌ها می‌تواند آندربایت را کمتر قابل رویت کند. دندان‌هایتان را دوبار در روز مسواک بزنید، هر روز نخ دندان بکشید و هر شش ماه یکبار برای جرم گیری دندان مراجعه کنید.
2- برای آندربایت خفیف ونیر در نظر بگیرید.
برای آندربایت‌های بسیار خفیف، گنجاندن ونیرها در دندان بالایی ممکن است به اصلاح مشکلات مربوط به آندربایت که با چشم قابل رویت هستند کمک کند. ونیر نحوه جویدن یا زاویه فک را بهبود نمی‌بخشد، ونیر فقط مشکلات زیبایی را برطرف می‌کند.
ونیرها خیلی نازک هستند، پرسلن‌های سفید محافظ که به جلوی دندان‌های شما متصل می‌شوند به تنظیم رنگ، اندازه، شکل و یا طول دندان‌ها کمک می‌کنند. دندانپزشک شما می‌تواند ونیرهای خاصی را تنظیم کند تا اطمینان حاصل نماید که آن ونیرها برای لبخند شما اندازه و شکل مناسبی دارند.
- اینکه از شکل ظاهری آندربایت معذب باشید کاملا طبیعی است. اگر نگرانی اصلی شما این است که چطور آندربایت بر لبخند شما تاثیر می‌گذارد، احتمالا ونیرها انتخاب خوبی برای شما هستند.
- اگر آندربایت روی طرز قرارگیری دندان‌ها یا نحوه خوردن شما تاثیر بگذارد یا اگر برای شما هر نوع دردی را ایجاد کند شما به درمان جدی تر از ونیر نیاز خواهید داشت.
3- اگر دندانپزشک شما جراحی فک و صورت را توصیه کند بپذیرید.
اخیرا این روش، جراحی فک و صورت نامیده می‌شود که از تلفیق تغییر شکل دادن دندان‌های پایینی و گنجاندن ونیرها در دندان‌های بالایی استفاده می‌کند. دندانپزشک‌های خبره ادعا می‌کنند که این روش ظاهر و عملکرد فک را در آندربایت‌های خفیف تا متوسط بهبود می‌بخشد.
- چون این روش جدید است همه جا انجام نمی‌شود. اثرات این روش در طولانی مدت و تاثیرگذاری آن نیز هنوز اثبات نشده است.
