آیا امکان برگشت درمان ارتودنسی وجود دارد؟ وقتی نتایج مثبت درمان ارتودنسی به حالت اولیه برمی گردد چه اتفاقی می افتد؟ اگر قبلاً درمان ارتودنسی انجام داده باشید، ممکن است از دیدن نتایج موفقیت آمیز رو به افول آن نا امید شوید. با عود درمان ارتودنسی دندان‌های شما به تدریج به حالت اولیه خود یعنی وضعیت قبل از اعمال درمان ارتودنسی برمی گردند. تمام مشکلات ناشی از وضعیت نامناسب دندان های شما دوباره ظاهر می‌شوند و به نظر می‌رسد که تمام تلاش و هزینه هایتان برای درمان بیهوده بوده است.
با این حال، اقدامات احتیاطی پیشگیرانه ای وجود دارد که می توانید برای مقابله با برگشت درمان ارتودنسی و کاهش خطر آن انجام دهید. به خواندن این متن ادامه دهید تا در مورد علل عود ارتودنسی و کارهایی که می توانید انجام دهید اطلاعات سودمندی بدست آورید.
برگشت درمان ارتودنسی به چه دلایلی اتفاق می افتد؟
دلایل زیادی وجود دارند که می توانند علت برگشت درمان ارتودنسی و به عقب برگشتن و تغییر محل دندان ها باشند. از جمله این دلایل می توان به مواردی به شرح زیر اشاره کرد:
- اعمال فشارهای خارجی
- دندان قروچه (معمولاً در هنگام خواب)
- ضعیف شدن لثه
- سالخوردگی
- ژنتیک
- استفاده از نگهدارنده نامناسب
دندان‌های شما روزانه تحت فشارهای مختلفی قرار می‌گیرند. جویدن می‌تواند به طور متوسط 70 پوند در هر اینچ مربع روی هم ترازی دندان ها تأثیر بگذارد. وقتی ورزش‌های تماسی بالا انجام می‌دهید، دندان‌هایتان به وضوح می‌توانند آسیب‌های دهانی را متحمل شوند و اگر محافظ دهان نداشته باشید این آسیب ها خطرناک خواهند بود.
اینها تنها تعدادی از نیروهایی هستند که می توانند منجر به جابجایی دندان و تجربه برگشت درمان ارتودنسی در طول زمان شوند. بی توجهی به استفاده از ریتینر، طبق توصیه های متخصص ارتودنسی، یکی دیگر از شایع ترین علل برگشت اثرات ارتودنسی است.
با این حال، اگر شما از آن دسته بیماران بی توجهی هستید که در زمینه استفاده منظم از نگهدارنده ارتودنسی اهمال کاری نموده و به فکر استفاده از نگهدارنده قدیمی خود پس از گذشت مدت زیادی هستید، این کار را نکنید. اگر دندان‌های شما به طور قابل توجهی از جای خود حرکت کرده باشند، دستگاه به درستی در دهان جا نمی‌شود و ممکن است بیشتر از اینکه مفید واقع شود ضرر داشته باشد. در این شرایط، بهتر است برای ایجاد یک نگهدارنده جایگزین جدید با یک متخصص ارتودنسی دارای مجوز با تجربه مشورت کنید.
متأسفانه، این نگهدارنده ها محافظت مطلوبی را در برابر دندان قروچه ارائه نمی دهند. اگر دندانپزشک یا ارتودنتیست شما متوجه علائم دندان قروچه شدید شود، ممکن است به شما توصیه کند که هم از نگهدارنده و هم از محافظ مال اکلوژن در شب استفاده کنید یا درمان‌های مختلف دندان قروچه را به طور کامل انجام دهید.
البته، پیری و ژنتیک دلایلی هستند که به میزان قابل توجهی نسبت به سایر دلایل از کنترل بیمار خارج می باشند. مانند هر چیز دیگری در بدن و تقریباً هر چیز دیگری در زندگی، دندان ها مستعد تغییر مداوم با گذشت زمان هستند. با وجود آن، اکتیو بودن و پایبندی به استفاده مداوم از نگهدارنده می‌تواند تا حد زیادی به کند کردن روند برخی از این تغییرات اجتناب‌ناپذیر کمک کند.
چه مدت طول می کشد تا دندان ها بعد از انجام درمان ارتودنسی دچار عود یا برگشت شوند؟
بسیاری از متخصصان ارتودنسی نظارت دقیق چند ماه اول پس از ارتودنسی را بسیار مهم می دانند. این موضوع به این دلیل است که اگر از استفاده مناسب از نگهدارنده غافل شوید، جابجایی دندان مشکل ساز با سرعت بالا در همان چند ماه اول اتفاق می افتد.
تقریباً از هر 5 بیمار ارتودنسی، 1 نفر ممکن است پس از پایان سه سال دچار عود شود، با این حال تغییر موقعیت دندان ها و عود زودتر نیز غیرممکن نیست. به همین دلیل است که استفاده منظم از نگهدارنده بسیار مهم است. در هر صورت ممکن است برخی از دندان‌ها جابجا شوند، اما استفاده صحیح از دستگاه نگهدارنده بهترین روش برای به حداقل رساندن این تغییر است.
حفظ حالت دندان ها
همه افرادی که ارتودنسی انجام می دهند پس از اتمام دوره درمان از یک نگهدارنده ( ریتینر ) استفاده می کنند که دندان ها، استخوان ها و لثه ها با موقعیت جدید سازگار شوند. در ماه های اول که ارتودنسی برداشته می شود دندان ها تمایل دارند که به جای اصلی خود بازگردند. همچنین با افزایش سن دندان ها حرکت می کنند. اما نگران این موضوع نباشید، با استفاده از نگهدارنده های دندان یا همان ریتینر می توان میزان حرکت را کنترل کرد و از جا به جایی بیش از حد دندان ها جلوگیری کرد.
صاف نگه داشتن دندان ها بعد از برداشتن ارتودنسی
قبل از اینکه زمان برداشتن ارتودنسی ها برسد، متخصص ارتودنسی در مورد نگهدارنده ها با شما صحبت می کند. نگهدارنده ها باعث می شوند نتیجه ارتودنسی گذاشتن از بین نرود. متخصص ارتودنسی با مشورت بیمار تصمیم می گیرد از چه نوع نگهدارنده ای استفاده کند. دو گزینه برای بیمار وجود دارد: یک نگهدارنده سیم ثابت و دیگری نگهدارنده های متحرک. نگهدارنده های ثابت همان روز که ارتودنسی از دندان ها برداشته می شود، قالب گذاری می شوند. مدت زمان تولید نگهدارنده ها 24 الی 48 ساعت پس از سفارش است.
مدت زمانی که شما نیاز به استفاده از نگهدارنده دارید بستگی به نحوه درمان و نوع دندان های شما دارد. برخی از افراد لازم است فقط 12 ماه از این نگهدارنده ها استفاده کنند و برخی دیگر باید چندین سال از ریتینر استفاده کنند. هنگامی که از نگهدارنده های متحرک شبانه استفاده می کنید، هر شب یا چند شب در هفته باید آن ها را تمیز کنید تا لکه ای روی سطوح آن ها ایجاد نشود. اگر نگهداری شما از ریتینر اصولی و درست نباشد ممکن است دندان های شما دچار پوسیدگی یا خرابی شوند.
افرادی که نگهدارنده های ثابت دارند، اغلب سال های زیادی از آن استفاده می کنند. ارتودنتیست شما میزان حرکت دندان های شما را ارزیابی می کند و سپس به شما می گوید چه مدت باید از نگهدارنده استفاده کنید. اگر نمی خواهید چند ماه پس از ارتودنسی دندان های شما به حالت اولیه خود باز گردند توصیه های متخصص ارتودنسی را جدی بگیرید. حرکت خفیف و جا به جایی دندان ها با افزایش سن اتفاق می افتد و اتفاق طبیعی می باشد. اکثر بیماران از این مسئله اطلاع دارند. استفاده از ریتینر مدت زمان مشخصی دارد و این زمان توسط متخصص مشخص می شود. با این حال اگر نگرانی شما بیش از حد است و فکر می کنید که باید بیشتر از ریتینر استفاده کنید حتما با متخصص ارتودنسی خود در این باره مشورت کنید.
مطالعه مطلب ارتودنسی چقدر طول میکشد؟ | عوامل موثر در مدت زمان درمان توصیه میگردد.
نحوه مراقبت از دندان های جدید شما
زمانی که ارتودنسی ها در دهان شما هستند مراقب هستید که مسواک زدن شما باعث ایجاد لکه نشود. پس از برداشتن ارتودنسی ها همچنان باید بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید و مراجعات منظم به کلینیک دندانپزشکی داشته باشید. صبح و شب مسواک زدن را فراموش نکنید و روزی یک بار نخ دندان کشیدن را حتما انجام دهید. به غیر از موارد گفته شده باید چند کار دیگر در طی چند ماه انجام دهید تا حالت زیبایی دندان های شما حفظ شود. این موارد را در ادامه برای شما توضیح می دهیم.
مراجعه به متخصص ارتودنسی: بهتر است در ماه های اول که ارتودنسی را بر می دارید از نگهدارنده های ثابت استفاده کنید تا وضعیت دندان های شما ثابت بماند. همچنین شما باید هر چند ماه برای معاینه به متخصص مراجعه کنید. سعی کنید منظم این کار را انجام دهید چرا که نگهدارنده ثابت شما نیاز به بررسی پزشک دارد. دندانپزشک بررسی می کند که نگهدارنده آسیبی ندیده باشد، پلاک یا پوسیدگی وجود نداشته باشد و اطراف نگهدارنده تمیز باشد.
اگر یکی از این موارد وجود داشته باشد احتمالا پزشک به شما توصیه می کند که ریتینر خود را عوض کنید. اگر متخصص از روند درمان راضی باشد ممکن است به شما توصیه کند که فقط در طول روز از آن استفاده کنید و شب ها می توانید آن را کنار بگذارید. در کودکان شش تا نه ماه پس از برداشتن ارتودنسی بررسی هایی برای موقعیت ریشه و دندان عقل انجام می گیرد.
اگر در سن رشد هستید دندانپزشک عمومی یا جراح لثه باید وضعیت دندان های عقل شما را بررسی کند: اگر دندان عقل خود را در نیاورده باشید با استفاده از اشعه ایکس می توان فهمید که وضعیت آن چگونه است. رویش ناقص یا نهفته شدن دندان عقل زیر لثه می تواند به دندان های اطراف آسیب برساند. حرکات دندان عقل غیر قابل پیش بینی هستند، بنابراین معاینه و چکاپ آن ها ضروری است.
آیا ریتینر یا نگهدارنده ها می توانند دندان ها را بعد از ارتودنسی به عقب برگردانند؟
هدف اصلی استفاده از ریتینر یا نگهدارنده کمک به “حفظ” موقعیت جدید دندان ها و چلوگیری از برگشت درمان ارتودنسی است. این دستگاه برای جابجایی دندان‌ها نیروی شدیدی مانند ارتودنسی اعمال نمی‌کند. اما اگر از یک نگهدارنده آسیب دیده یا نامناسب استفاده کنید، ممکن است دچار درد شده و تغییرات خفیفی را تجربه نمایید که دندان های شما را بیش از حد ایده آل کج می کند. اگر درد یا جابجایی‌های نامتعارفی را تجربه کردید که گمان می‌کنید به نگهدارنده مورد استفاده شما مرتبط است، با یک متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا نگهدارنده جایگزین مناسبی را به شما ارائه کند.
نحوه مراقبت از نگهدارنده های ثابت
نگهدارنده های متحرک کمتر نیاز به مراقبت و توجه شما دارند. دو نوع نگهدارنده متحرک وجود دارد: نگهدارنده های سیمی و نگهدارنده های شفاف. نگهدارنده های سیمی دارای پایه اکریلیک هستند که در سقف دهان جای گذاری می شوند و یک سیم در جلوی دندان های شما قرار می گیرد. نگهدارنده های شفاف از پلاستیک نازک و شفاف ساخته شده اند که دور دندان ها می پیچند. اکثر مردم نگهدارنده های شفاف را به جای سیم انتخاب می کنند زیرا تقریبا آن ها نامرئی هستند و تاثیر زیادی روی ظاهر دندان ها ندارند.
همه نگهدارنده های برای خوردن غذا، نوشیدن، ورزش و تمیز کردن نیاز به برداشتن دارند. بنابراین با نگهدارنده، غذا و نوشیدنی نخورید تا لکه روی آن ها ایجاد نشود. وقتی ریتینر را بیرون می آورید به جای گذاشتن روی دستمال کاغذی یا دستمال، آن را داخل ظرف بگذارید تا کمتر کثیف شوند. همچنین نگهدارنده های خود را دور از از حیوانات خانگی قرار دهید زیرا حیوانات تمایل به بازی کردن با آن ها دارند و حتی برخی از نگهدارنده ها توسط سگ ها جویده شده اند.
برای تمیز کردن نگهدارنده به این موارد توجه داشته باشید.
بعد از مسواک زدن ریتینر خود را تمیز کنید و آن را بدون لکه نگهداری کنید. از یک قطره مایع ظرفشویی و یک مسواک استفاده کنید تا گوشه ها و سوراخ های نگهدارنده را تمیز کنید. این کار باعث می شود روی ریتینر میکروبی باقی نماند. از خمیر دندان معمولی استفاده نکنید زیرا باعث سایش بیش از حد می شود و می تواند پلاستیک شفاف را خراش دهد. هرگز نگهدارنده خود را با آب داغ تمیز نکنید چرا که ممکن است شکل آن را تغییر کند. همچنین ماکروویو و ماشین لباسشویی شکل نگهدارنده را تغییر می دهد.
هنگام استفاده از نگهدارنده خود نباید هیچ فشاری را احساس کنید. اگر حس می کنید که آن سفت شده است یا آن را گم کرده اید به دندانپزشک مراجعه کنید تا ریتینر جدید برای شما ساخته شود. هر زمان که پیش ارتودنتیست خود می روید حتما نگهدارنده متحرک را همراه خود داشته باشید. متخصص ارتودنسی بررسی می کند که نگهدارنده شما هنوز مناسب شما است یا آسیب دیده و فرسوده شده است.
موارد بیشتر در مورد نگهداری از ریتینر ها
هنگام مسواک زدن پشت دندان خود را مانند سایر قسمت ها تمیز کنید و از نخ دندان برای تمیز کردن زیر سیم و بین دندان ها استفاده کنید. نگهدارنده های ثابت مزایای زیادی دارند آن ها می توانند سال ها در دهان شما باشند بدون آن که متوجه حضور آن ها شوید. همچنین حرکات دندان های شما به حداقل می رساند. البته گاهی اوقات ممکن است جویدن چیز سفت نگهدارنده را خم کند و این باعث می شود دندان حرکت کند حتی اگر نگهدارنده سفت به دندان چسبیده باشد. اگر نگهدارنده شکسته یا خم شده است در اولین فرصت به متخصص مراجعه کنید. هر گونه تاخیر و تعلل می تواند باعث شود دندان های شما از حالت تراز خارج شوند. اگر کمتر از 12 ماه از برداشته شدن ارتودنسی های شما می گذرد روی این مورد حساسیت بیشتری داشته باشید.
اگر دچار برگشت درمان ارتودنسی شدیم چه کنیم؟
استفاده از نگهدارنده ارتودنسی مناسب معمولاً راه حل قطعی جلوگیری از برگشت درمان ارتودنسی است، زیرا می‌تواند مانع از جابجایی قابل توجه دندان ها شود. معمولاً جابه جایی های جزئی را نیز می توان با چنین نگهدارنده هایی اصلاح کرد.
اما اگر رگرسیون و عود قابل توجهی رخ داده باشد، ارتودنتیست شما ممکن است درمان مجدد با بریس یا الاینر را توصیه کند. اگر بیمار مسن‌تری هستید، ممکن است در مورد استفاده مجدد از بریس چندان مشتاق نباشید. به همین دلیل است که ما توصیه می کنیم عود شدید را با ترازهای شفاف برطرف کنید. این نوع دستگاه های ارتودنسی:
- معمولاً نسبت به سایر دستگاه های ارتودنسی به مدت کوتاه تری استفاده می‌شوند
- ایمن بوده و تقریبا نامرئی هستند
علاوه بر این، به عنوان یک دستگاه ارتودنسی تضمین مراقبت مادام العمر از اثرات مثبت ارتودنسی نیز کمک می کنند. اگر نگهدارنده خود را بر اثر اتفاقی همچون تصادف از دست دادید، آن را دور نیندازید و اقدام به تعمیر کنید.
این اصل هم برای سلامت دهان و دندان و هم برای حفظ سلامت کلی بدن شما صدق می کند. نگهداری روتین دندان های شما یک گام اساسی برای حفظ مادام العمر لبخند زیبایتان است. این روش های نگهداری و چکاپ ها به بهترین وجه ممکن توسط متخصصان دندانپزشکی با تجربه، دارای مجوز و قابل اعتماد انجام می شوند.
